آب انبارهاي روستاي خشت مربوط به دوره افشار است و در ۱۲ كيلومتري شمال غرب كلات واقع شده و اين اثر در تاريخ ۲۳ فروردين ۱۳۴۶ با شمارهٔ ثبت ۶۶۳ بهعنوان يكي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
تنگهاي است به نام دربند كلات كه ورودي اوليه به شهرستان كلات از اين مكان انجام ميگرفتهاست همچنين به دروازه ارغونشاه نيز معروف ميباشد. شهر كلات داراي دو در ورودي اصلي به نام دربند ارغونشاه و ديگري تونل ورودي اوليه شهر است كه از سمت مشهد وارد كلات ميشوند.
دربند ارغونشاه پلي آجري و همچنين برجهاي ديده باني در اطراف آن مستقر است. اين پل آجري داراي سه دهانه ميباشد و در گذشته ورود و خروج افراد توسط برج ديده باني قابل كنترل بودهاست.
مجدالسلام كرماني،در سفرنامه خود در باره اين دروازه مينويسد: در تنگترين نقطه مدخل دره، در سي متر دورتر نبشته سنگي ديده ميشود و پلي نيز با سه دهانه به پهناي۵/۲ و ۵/۳ و دازاي ۲ متر وجود دارد. روي پل آشيانههاي براي پاسداران ساخته بودند و مردم بهوسيله گذرنامههاي حاكم و فرمانده سپاهيان از آنجا عبور ميكردند.
در قسمت راست دروازه و در سينه كوه كتيبه حجاري شده (كتيبه نادري)به دستور نادرشاه افشار وبه تاريخ ۱۱۵۵ هجري قمري و با خط نستعليق و در۲۴ بيت و در ارتفاي ۱۵ متر بالاتر از سطح زمين قرار دارد.
مضمون شعر در مدح خدا و پيامبر اسلام و نادرشاه است.بيت اول فارسي و مابقي به زبان تركي است:
ابتدا حمد خداي احد و فرد قديم | قادر لم يزل و عالم و دانا و حكيم | |
اوكي بوكون مكاني يارتوپ قدر تدن | اوكي بوبحر و بري خلق ايدوب شو كتدن |
بر روي پايههاي تخريب شده غرفههاي ضلع شمال غربي مجسد كبود گنبد شهرستان كلات نادر ساخته شده و مربوط به دوران حكومت نادر شاه افشار است.
ورودي اين حمام از طرف غربي خارج مسجد كبود گنبد بوده و هدف اين بوده كه افراد پس از طهارت به فضاي مسجد وارد شوند. اين حمام داراي سرحمام، خزانه، سردخانه و گرمخانه بوده و اكنون جزئي از مجموعه مسجد كبود گنبد به حساب ميآيد. آب انبار اين بنا در مجاورت ضلع شمالي مسجد قرار دارد و هدف تامين آب مورد نياز اهالي ساكن در كبود گنبد يوده است.
اين آب پس از آبشار قرسو و از عبور از باغ عمارت خورشيد وارد اين آب انبار شده و مسجد و برخي از منازل اطراف، از اين آب استفاده ميكردند.